Ortodontik tedavi nedir?
Ortodonti dişlerin çene kemikleri ile, çene kemiklerinin birbirleri ile ve çene kemiklerinin kafa kemikleri ile ilişkisini inceleyen bir bilim dalıdır. Ortodontik tedavi de bu sistemde oluşan bozuklukları tedavi etme şeklidir. Aile veya diş hekimi, çenede ve dişlerde her hangi bir bozukluktan şüphelendiğinde mutlaka bir Ortodontist tarafından değerlendirilmelidir.

Ortodontik tedavi dişlerimin yerini değiştirebilir mi?
Evet. Ortodontik tedavi ile dişlerdeki çapraşıklıklar ve aralıklar kolayca düzeltilip, doğru ve sağlıklı bir gülümseme elde edilebilir.

Ortodontik (tel ile) tedavilerde alt/üst bütün dişlere braket takılır ve hafızalı tellerle dişlerin pozisyonları düzeltilir.

Ortodonti ile Neler Tedavi Edilir ?

Ön açık kapanış: Arka dişler temasta iken ön dişlerin birbirlerine temas edememe halidir.

Çapraz kapanış: Alt ve üst dişlerin çiğneyici yüzeylerinin normalden ters kapanışta olması halidir.

Çapraşıklık: Alt veya üst çene dizisinde dişlerin düzgün sıralanabilmesi için yeterli yerin olmamasıdır. Dişler için çenede yeterli yer yoktur.

Aralıklar: İki diş arasında, özellikle de üst orta kesici dişler arasında aralık bulunması halidir.

Gömük dişler: Yeterli yer olmadığı zamanlarda dişin süremeyip çene kemiği içinde gömülü kalma durumudur.

İleri itim (Dişleklik durumu): Alt ve üst çeneler kapatıldığında, üst kesici dişler ile alt kesici dişler arasındaki aralığın normalden fazla olma halidir.

Derin kapanış: Üst kesici dişlerin alt kesici dişleri normalden fazla örtmesi halidir. Bu vakalarda alt kesiciler hemen hemen hiç gözükmez.

Rotasyon: Dişin yuvasında dönük halde konumlanması halidir.

Teller takılırken acır mı, dişime veya bana zarar verir mi?
Braketler dişinizin üzerine özel bir yapıştırıcı ile yapıştırılır ve hiç acıtmaz. İlk takıldıkları birkaç günde dudak ve yanak içinde bazı yumuşak doku yaralanmaları yapabilir ama bu geçicidir.
Ortodontik tedavi sırasında diş çürüme riski artar onun için de braketler arasında besin artığının birikmemesi çok önemlidir. Her yemek sonrası dişler ve braket araları mutlaka temizlenmelidir.

Tellerim görünecek mi?
Sabit ortodontik tedavinin ana elemanı brakettir. Braketlerin metal, plastik ve porselen tipte olanları vardır ve dişlerin mine yüzeyine yapıştırılır. Ayrıca dil tarafından uygulanan braketler, takılıp çıkarılabilen şeffaf plaklarla da tedavi yapılabilmektedir.
Tedavi sırasında çene kemiğine yönelik kuvvetler için çocukların çenelik ve gem dedikleri, ‘’chincap’’ ve ‘’headgear’’ ağız dışı gibi aygıtlardan yararlanılabilir.

Neden çapraşıklık oluyor?
Ortodontik bozuklukların nedenlerinde kalıtımsal faktörlerin rolü olduğu gibi etken daha çok çevresel faktörlerdir. Yani ağız solunumu yapmak, parmak emmek, dudak veya dil emmek, tırnak ısırmak, kalem ısırmak, uzun süre biberon ve emzik kullanmak (4 yaşından sonra kalıcı iskeletsel bozukluklara yol açar), üflemeli bir çalgı çalmak… gibi alışkanlıklardan dolayı olabilir. Ayrıca çocuklarda sık görülen bademcik, geniz eti sorunları da zamanında müdehale edilmezse çene yüz sisteminde kalıcı bozukluklara neden olmaktadır.

Ortodontik tedaviye ihtiyacım olduğunu nasıl anlayacağım?
İlk ortodontik kontrol ortodontist tarafından sürekli dişlenmenin başladığı 6-7 yaşta yapılır. Daha sonraki kontrolleriniz diş hekiminiz tarafından yapılacaktır. 10- 12 yaş civarında hekiminiz gerek görürse tekrar ortodontist konsültasyonu isteyebilir. Ayrıca erişkin yaşlarda bile gerekli olan durumlarda protetik tedaviye yardım amaçlı veya estetik amaçlı ortodontik tedavi yapılabilir.

Bu yaştan sonra dişlerim düzelir mi? Erişkinler de ortodontik tedavi olabilir mi?
Evet, erişkinler de rahatlıkla tedavi olabilir. Sanılanın tersine sağlıklı bir diş eti ile her yaşta dişleri hareket ettirmek mümkündür. Ancak erken teşhis edilen anomalilerin tedavi opsiyonları daha fazla olduğu için mutlaka bir ortodontist tarafından erken yaşta kapanışın değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ortodontide ideal yaş nedir?
Genellikle dişsel bozuklukların tedavisi için ideal yaş süt dişlerinin değişiminin tamamlanmak üzere olduğu, köpek dişlerinin değişim zamanı olan 10-12 yaş civarıdır. Ancak bazı çeneleri ilgilendiren problemlerde ve kötü alışkanlıkların bırakılmasında erken tedavi büyük önem taşır. O yüzden fissür koruyucuların uygulandığı 6-7 yaş civarında diş hekiminizden bir ortodontist konsultasyonu mutlaka istemelisiniz..

Ortodontik tedavim ne kadar sürer ?
Aktif tedavi ortalama 1.5 –2 yıl sürer. Ancak zaman tedavinin şekline, hastanın yaşına, kooperasyonuna göre değişir. Daha kısa olduğu gibi daha da uzun olabilir.

Randevularım uzun sürer mi ? Ne sıklıkla geleceğim?
Kayıtlarınızın alınacağı ve braketlerinizin takılacağı ilk bir iki randevu bir saat kadar sürebilir. Daha sonraki randevularınız 3-4 haftada bir olacaktır ve braket kopması veya tel kırılması olmadığı sürece 15 dk ile yarım saat arasında sürer.

Diş çektirmem gerekir mi?
Bazen evet, bazen hayır. Çok çapraşıklık olan ağızlarda yer sağlamak amacı ile sürekli dişlerden çekim yapmak gerekebilir.

Ortodontik bozukluğu engellemek için ne yapabiliriz?
Aile, çevresel faktörleri engelleyebilir ya da en aza indirebilir. En başta periyodik bir diş kontrolü şarttır. Süt dişlenmesinden itibaren düzenli flor tatbiki ve sürekli azı dişlerine fissür koruyucu uygulanması gereklidir. Ayrıca erken çekilmek zorunda kalan süt dişlerinin de sürekli dişler sürene kadar yerlerinin korunması ve bunun için de yer tutucu yapılması gerekmektedir.
Parmak emmek, uzun süreli biberon kullanmak, ağız solunumu yapmak gibi kötü alışkanlıklardan da çocukları en geç 4 yaşına kadar vazgeçirmek gerekir. Bu yaştan sonra çene yüz gelişimindeki bozukluklar kalıcı olmaktadır.

Kaynaklar:

http://docplayer.biz.tr/32839254-On-capraz-kapanisa-sahip-hastalar-uzerinde-hareketli-apareyle-elde-edilen-sonuclarin-sefolometrik-olarak-degerlendirilmesi.html

http://www.ortodonti.st/blog/?ortodontik-bozuklu-u-engellemek-icin-ne-yapabiliriz-