Kanal Tedavisi Nedir ?

Kanal Tedavisi, çürük, travma gibi sebeplerle dişin enfekte olması yada damar sinir ağının zedelenmesi/kopması durumunda uygulanan bir tedavi şeklidir.

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır ? Animasyonlu Anlatım VİDEO

Peki bu ne demektir ?

Daha anlaşılır şekilde tarif edecek olursak, bir diş çürüğü ilerleyip dişin içindeki damar-sinir dokusuna ulaştığı zaman, çürük doku içindeki mikroplar bu damar-sinir dokusuna sızarak vücut içine girmeye başlarlar. Vücut ise bu mikroplara karşı bir tepki gösterir. Bu tepki en basit haliyle şiddetli bir ağrıyken, en ileri derecede ise iltihaplı bir şişlik şeklinde ortaya çıkar.
İşte bu durumu düzeltmek için, çürük doku ve çürükten etkilenmiş damar-sinir ağı tamamen temizlenmelidir.
Bu işleme kanal tedavisi denir.

Kanal Tedavisi Neden Yapılır ?
Çürük dişler, diş çürüğü dişin sinirlerine yaklaştıkça ağrımaya başlarlar. Bu ağrıyı geçirmenin iki yolu var; ya dişi çekmek ya da kanal tedavisi ile ağızda tutmak. Diş çekimi artık mecbur olmadıkça yapmadığımız bir işlem. Dişleri iyi kanal tedavileriyle uzun süre boyunca ağızda tutmak mümkün. Bu nedenle modern diş hekimliğinde dişleri çekmek yerine kanal tedavisi ile ağızda tutmak daha mantıklı bir yaklaşımdır.
Kanal tedavisinin en büyük gerekçesi, dişin canlılığını yitirmiş yada yitiriyor olmasıdır. Hastanın şikayeti, röntgen görüntüsü, enfeksiyon varlığı, dişin ağız içindeki durumu, şişlik olması gibi haller hekime bir kanal tedavisi yapmak gerektiği fikrini verir. Hiç bir diş hekimi, gerekmedikçe kanal tedavisi yapmaz çünkü diş hekimliğinde önemli olan, dişi mümkün olduğunca sağlam bir şekilde ağızda tutmaya çalışmaktır.

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır ?
Öncelikle ilgili dişin olduğu bölgeye lokal anestezi yapılır. Diş tamamen uyuştuktan sonra, çürük tamamen temizlenir. Devamında diş kökünün içindeki, dişin sinir-ve damar ağı olan pulpa dokusu temizlenerek yıkanır. Bu aşamadan sonra duruma göre bir kaç gün/bir kaç hafta beklenir yada hemen o seans kök kanalı dolgusu işlemine geçilir. Yani, içi boşaltılıp temizlenen kök, tekrardan sızdırmaz bir şekilde doldurulur. Böylece dişin köküyle olan işlem bitmiş olur. Temel olarak kanal tedavisi işlemi budur. Geriye üst yapıyı oluşturmak kalır. Duruma göre bu üst yapı küçük bir dolgu olabileceği gibi, bir kaplama yani kuron restorasyonu da olabilir.

Kanal Tedavisi Acıtır mı ?
Kesinlikle söylenebilir ki hayır, acılı ağrılı bir işlem değildir.
Kanal tedavisinin çoğu seansları anestezi altında yapıldığı için hastalar ağrı veya acı hissetmezler. Eğer anestezi yapılmamış yada bazı durumlarda olduğu gibi anestezi yapıldığı halde uyuşmamışsa, o zaman işlem elbette ağrılı ve acılıdır. Bu durumda hekiminiz işlemi en acısız olacak şekilde yapmaya gayret eder ya da belli ilaçları mevcut durum biraz toparlanana kadar reçete edebilir.
İnsanlar arasında kanal tedavisinin yapılırken çok ağrılı bir işlem olduğuna dair bir inanış var. Bu daha çok, hiç kanal tedavisi yaptırmamış kişilerden duyduğumuz bir söylem. Kişiye kanal tedavisi yapılması gerekir dediğimiz anda, “o zaman çekelim çünkü kanal tedavisi çok acıtır” tepkisiyle karşılaşıyoruz.
Bunun sebebi, kanal tedavisini iyi bir anestezi altında yaptıramamış kişilerin haklı olarak çevresindekilere “kanal tedavisi acılı bir işlemdir” şeklinde telkinlerde bulunmasıdır. Oysa artık yeni nesil anestezilerle ve aletlerle kanal tedavisi rutin olarak yapılan basit bir işlem haline gelmiştir.

Anestezisiz İğnesiz Kanal Tedavisi Mümkün mü ?
Saçlarımızda sinirler bulunmadığı için, saç kestirirken anestezi yapılmaz. Dişler için de durum tam olarak böyledir. Eğer ilgili diş, canlılığını yitirmişse anestezi yapılmadan kanal tedavisi yapılabilir. Apseli şişmiş bir diş cansız olduğundan anesteziye gerek olmaz.
Tam tersine dişin tamamı veya bir kısmı hala canlıysa, kesinlikle anestezisiz işlem yapılamaz.
Bazı durumlarda dişin içine belli ilaçlar koymak için de anesteziye ihtiyaç olmaz. Çok kısa süren bu işleme, dayanılmaz olmayan hafif bir sızlama eşlik eder.
Çok seanslı kanal tedavisi uygulamalarında, kök dolgusu yapılacağı zaman anestezi yapmakta fayda vardır çünkü diş her ne kadar cansızsa da, kök ucu ve çevresi çok hassas olduğundan, rahat bir seans geçirmek adına uyuşuk olması tercih edilir.
Yeni çıkan elektronik anestezi cihazları sayesinde iğne yapılırken duyulan o hafif sızlama da minimuma indirilebilmektedir. Ancak bu cihazlar çok da verimli olmadığından pek kullanım alanları yoktur.
İğne yapılırken hissedilen ağrı birazda kişinin o anki psikolojik durumuyla ilgilidir. Eğer kişi panikte ve korkuyorsa vücudun ağrı eşiği çok düşecek böylece ağrı hissedilecektir. Eğer hekiminize güvenir ve rahat olursanız iğne neredeyse hiç acısız bir şekilde yapılabilmektedir.

Kanal Tedavisi Kaç Gün & Ne Kadar Sürer ?
İlgili dişin durumuna göre yarım saatte bitebileceği gibi aylarca da sürebilir.
Kanal tedavisinin kaç gün süreceği tamamen total işlem süresi ile ilgilidir. Basit tek köklü dişler tek seansta bitirilebilir. Çok köklü ve dolgusu zor dişler için bir kaç seans ayırmak hem hekim hem de hasta için daha avantajlı ve rahattır. İnatçı enfeksiyonlara sahip dişler için ise uzun zaman pansumanlar gerektiğinden haftalar hatta aylar sürebilmektedir. İşlemin ne kadar süreceği daha çok hekimin kararına bağlıyken, duruma göre hasta ile birlikte de karar verilebilir. Mesela hasta ağzını uzun süre açık tutamıyor olabilir. Bu durumda tedaviyi bir kaç seansa bölerek ilerlemek daha efdaldir.
Örnek vermek gerekirse, ön bölgedeki tek köklü enfeksiyonu olmayan bir diş tek seansta bitebilir. Bunun yanında enfeksiyon odağı olan bir azı dişinin iyileşmesi için defalarca pansuman yapmak, ilaçlar kullanmak gerekebileceği için tedavi süresi doğal olarak uzar. Önemli olan ağrı ve şikayet olmadan bu tedaviyi sürdürmektir.
Çoğu kanal tedavisi uygulamaları 30-40 dakikadan oluşan 1-3 seansta bitirilir. Yukarıda örneği verilen durumlar işin sınırlarını belirtmek amacıyla verilmiştir.

Kanal tedavisi yapılan dişin ömrü ne kadardır? 
Kanal tedavisi dişin çekilmesini önlemek için yapılan ve dişe son şansını veren bir tedavidir. Uygun şartlarda yapılan bir kanal tedavisi sonucunda diş ömür boyu ağızda fonksiyon görebilir. Ancak kanal tedavisi yapılan dişler doğal dişlerden daha kırılgan olabilir.

Kanal Tedavisi Sonrası Hangi Ağrı Kesici ?
Kanal tedavisi sonrasında görülen hafif ağrılar için bir çok ağrı kesici ilaç kullanılabilir.
Eğer çok şiddetli, zonklayıcı şekilde tedavi sonrası bir ağrı varsa mutlaka diş hekimine tekrar gidilmelidir.
Onun dışında hekim bir ilaç tavsiye etmediği müddetçe ve ilaç kullanılmamalıdır.

Kaynaklar: http://dissagligim.com/kanal-tedavisi-hakkinda-her-sey/

http://www.adanado.org.tr/agiz-dis-sagligi/kanal-tedavisi